Türkiye’nin ilk iklim davasında yürütmeyi durdurma kararı verildi
Altıparmak Hukuk Bürosu, Manisa İdare Mahkemesi’nde, Marmara Gölü’nün kurumasından kamu idarelerinin sorumlu olduğunun tespiti için Türkiye’nin ilk iklim davasını gölün balıkçıları adına açmıştı. Bianet’te yer alan haberde mahkeme, yürütmeyi durdurma kararı verdi.
Manisa’nın Gölmarmara ilçesine ismini veren Marmara Gölü, 2011’den 2021’e kadar geçen 10 yıllık süreçte, devlet kurumlarının hatalı su politikaları ve önlem almaması sonucunda, yüzey alanının yüzde 98,18’lik bir kısmını kaybetti ve neredeyse tamamen kurudu.
Kamu idaresinin kuruyan göl sebebiyle balıkçı kooperatifinden kira bedeli talep etmesi ve kooperatife ödeme emri gönderilmesi sonrası Altıparmak Hukuk Bürosu, 23 Mart’ta iklim davası açmıştı. Manisa 1.İdare Mahkemesi, 11 Ağustos 2022 tarihinde yürütmeyi durdurma kararı verdi.
Mahkeme vermiş olduğu 2022/545 sayılı yürütmenin durdurulması hakkındaki kararda, balıkçı kooperatifine gönderilen ödeme emrinin uygulanmasını durdurdu. Mahkeme kararıyla, kooperatif ve balıkçılar, dava sonuçlanıncaya kadar icra tehdidinden kurtulmuş oldu.
‚Davaya devam edeceğiz‘
Davacı balıkçı kooperatifinin avukatlarından Cem Altıparmak, verilen kararı bianet’e şöyle değerlendirdi:
“Bu karar, kooperatif ve balıkçıları icra tehdidinden kurtarmış olduğu için elbette sevindiricidir. Ancak nihai bir karar değildir ve Marmara Gölü’nün kurumasında idarenin hukuka aykırı işlem ve eyleminin tespiti için yeterli değildir.
„Bu nedenle, davamıza devam edeceğiz. Davalı idarenin iklim karşıtı davranışlarını adli yargıda bizzat kendilerinin açacağı bir davada da konuyu tartışmaya hazır olduğumuzu belirtmek isteriz.
„İklim değişikliğiyle mücadele ve ’net sıfır emisyon‘ hedefine ulaşmak için yutak alanların önemini hatırlatıyor; sulak alanların da karbon yutak alanı olduğunun altını tekrar çiziyoruz. Marmara Gölü’nün ve göldeki kuşun, böceğin, sazlıkların, balıkların ve balıkçıların yaşam hakkı için hukuki mücadeleye devam edeceğiz.“
Karardan bir bölüm: Telafisi güç zararlar doğabilir
Mahkeme, durdurma gerekçesinde davalı İdare’nin yasada yer almayan bir yöntemle kooperatiften borcu tahsile kalkıştığını belirterek bu durumun hukuka ve usule aykırı olduğuna karar verdi:
“Hukuka aykırılığı açık olan dava konusu ödeme emri nedeniyle, söz konusu alanın kuruması nedeniyle ekonomik faaliyetine devam edemeyen davacı Kooperatifin mallarına ve hesaplarına haciz konulabileceğinden, davacı açısından telafisi güç ve imkansız zararlar doğabileceğinin de kabulü gerektiği ve hukuka aykırılığı açık olan dava konusu işlemin; uygulanması halinde telafisi güç zararlar doğabileceğinden, 2577 sayılı Kanunun 27. maddesi uyarınca teminat alınmaksızın yürütmenin durdurulmasına karar verildi.“
Marmara Gölü hakkında
Marmara Gölü uluslararası öneme sahip bir „Önemli Kuş Alanı“. Kış aylarında bu gölde yaklaşık 65 bin su kuşu görülebiliyor.
Nesli tehlike altına girmeye yakın olan tepeli pelikan türünün dünya nüfusunun kış aylarında yüzde 9’u Marmara Gölü’nde besleniyor ve kışı da burada geçiriyor. Gölün kurutulması tepeli pelikan başta olmak üzere pek çok su kuşunun yaşamını tehdit ediyor.
Marmara Gölü aynı zamanda „Önemli Doğa Alanı“. Gölde iki endemik balık türü yaşıyor. Gölün kurumasıyla birlikte göldeki balık nüfusu da tümüyle tehlike altına girdi.
Göl, Ulusal Sulak Alan vasfında ve Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği’ne göre koruma altında. Ayrıca Türkiye’nin taraf olduğu RAMSAR Sözleşmesi olarak bilinen Uluslararası Öneme Sahip Sulak Alanlar Hakkında Sözleşmeye de aykırı.