Zevahiri’nin öldürüldüğü operasyon nasıl planlandı?
El Kaide lideri Eymen el Zevahiri’nin öldürüldüğü CIA operasyonunun planlaması aylar sürdü. Planlama 6 ay önce başladı ve son 2 ayda yoğunlaştı.
Amerikalı yetkililer yerini tespit ettikten sonra Zevahiri’nin günlük hayattaki alışkanlıklarını dikkatle takip etti ve El Kaide lideri Kabil’de gizlendiği evin balkonundayken iki füzeyle öldürüldü.
ABD Başkanı Joe Biden Zevahiri’nin öldürülmesinin ardından yaptığı yazılı açıklamada, Amerikan istihbaratının dört başkan yönetimi boyunca Zevahiri’nin izlenmesine yönelik çabaların bu yıl başında sonuç verdiğini söyledi.
Zevahiri’nin gizlendiği güvenli evin maketi üzerinde çalışıldı
Amerikan haber ajansı The Associated Press, Zevahiri’nin öldürüldüğü operasyona uzanan süreçle ilgili ayrıntılara yer veren bir haber geçti.
Habere göre, El Kaide liderinin yerini bu yıl başında tespit eden Amerikan istihbaratı Zevahiri’nin yaşadığı güvenli evin maketini hazırlayarak Beyaz Saray’ın Durum Odası’na getirdi. Başkan Biden Zevahiri’yle ilgili ilk brifingi Nisan ayında aldı.
Mayıs ve Haziran aylarında Biden yönetiminden küçük bir grup yetkili istihbaratı doğrulamak ve Başkan için seçenekler hazırlamak üzere çalıştı.
Başkan Biden 1 Temmuz’da beş günlük Avrupa ziyaretinden döndükten sonra ulusal güvenlik ekibinden olası bir operasyona ilişkin brifing aldı.
ABD Başkanı bu toplantıda Zevahiri’nin gizlendiği evinin maket üzerinde incelemelerde bulundu ve CIA Başkanı William Burns ile Ulusal İstihbarat Başkanı Avrail Haines’e sorular yöneltti.
Başkan Biden olası bir operasyonun iki yıldan fazla bir süredir Taleban’ın tutsak ettiği ABD vatandaşı Mark Frerichs ve Amerika’ya yardım eden Afganlar için bir risk oluşturup oluşturmayacağını sorguladı.
Günlük alışkanlıkları gözlemlendi
El Kaide liderinin günlük hayattaki alışkanlıkları gözlemlendi ve gün içinde zaman zaman balkona çıktığı görüldü.
Hakkani Taleban’ı tarafından desteklenen ailesi, Taleban’ın Afganistan’da Amerikan askerlerinin geçtiğimiz yıl çekilmesinden sonra yönetimi ele geçirmesinin ardından Kabil merkezindeki güvenli eve yerleşmişti.
Operasyonun hazırlık aşamasında Zevahiri’nin kimliğinin doğrulanması, Kabil gibi kalabalık bir şehirde sivillere zarar gelmeyecek şekilde planlamanın yapılması üzerinde duruldu.
Birbirinden bağımsız analiz ekipleri Zevahiri’nin yeri, evin maketi ve civardaki insanlara yönelik riskin değerlendirilmesi amacıyla binaya ilişkin yapılan mühendislik değerlendirmeleri üzerinde çalışarak benzer sonuçlara ulaştı.
Biden 25 Temmuz’da son brifingi aldı
25 Temmuz’da Biden COVID-19 sebebiyle karantinada olduğu için Beyaz Saray’da çalışırken ekibinden son bir brifing aldı. Brifinge katılan yetkililerin her biri Biden’a operasyona onay vermesini tavsiye etti.
Başkan Biden da ikna edici delillerin kendisine sunulmasının ardından operasyon için nihai onayı geçtiğimiz hafta verdiğini söyledi.
Zevahiri iki füzeyle balkonda öldürüldü
Operasyon için fırsat geçtiğimiz Cumartesi günü yani Biden Corona virüsü testi tekrar pozitif çıkıp yeniden kendini karantinaya aldığında belirdi.
El Kaide lideri Eymen el Zevahiri gizlendiği güvenli evin balkonundayken iki adet Hellfire füzesiyle öldürüldü.
Operasyonda sivillerin ya da Zevahiri’nin aile fertlerinin hiçbir şekilde zarar görmediği belirtildi. Başkan Biden operasyon başladığında ve sona erdiğinde bilgilendirildi.
36 saat boyunca istihbarat analizi
Operasyondan sonraki 36 saat boyunca istihbarat analizi devam etti. Bu süreçte Hakkani Talebanı’nın Zevahiri’nin öldürüldüğü güvenli eve erişimi sınırladığı ve öldürülen El Kaide liderinin ailesinin başka bir yere götürüldüğü gözlendi.
Amerikalı yetkililer bu durumu Taleban’ın Zevahiri’ye sığınma imkanı verdiğini gizlemeye çalışması olarak yorumladı.
“Ufuk ötesi kapasite”
Amerika’nın geçtiğimiz yıl ülkeden çekilmesinin ardından bölgede istihbarat toplama ve terör hedeflerinin vurulmasında kullanılabilecek az sayıda üs kaldı.
İnsansız hava aracıyla yapılan operasyonda füze taşıyan drone’un nereden kalktığı ya da hava sahası kullanılan ülkelerin bu durumdan haberdar olup olmadığıysa bilinmiyor.
ABD Başkanı Joe Biden 11 ay önce yaptığı açıklamada, çekilmeye rağmen Afganistan’da ve diğer ülkelerde terörle mücadeleye devam edeceklerini söylemiş, “Bunu yapmak için karada bir savaş yürütmek zorunda değiliz. Ufuk ötesi kapasite adı verilen bir imkanımız var’’ demişti.
/Amerika’nın Sesi-VOA/