HRW: Türkiye’nin bombardımanları Suriye’de insani krizi derinleştiriyor
HRW raporunda Türk ordusunun hava saldırılarının Suriye’deki sivilleri tehlikeye attığı ve sivil altyapıya zarar verdiği uyarısı yapıldı, Türkiye’ye uluslararası yükümlülükleri hatırlatıldı.
İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), Türkiye’nin Suriye’nin kuzey ve kuzeydoğu bölgelerinde 20 Kasım tarihinden bu yana gerçekleştirdiği hava saldırılarının sivillerin yaşamını tehlikeye attığı, ayrıca bölgedeki kritik önemdeki altyapıya zarar verdiği uyarısında bulundu.
Operasyonların bölgedeki Kürt, Arap ve diğer toplulukların halihazırda içinde bulunduğu insani krizi daha da derinleştirdiğini belirten HRW, pek çok ailenin evlerini terk etmek zorunda kaldığını, elektrik kesintileri ve yakıt sıkıntısı yaşandığını, bölgedeki yardım kuruluşlarının çeşitli faaliyetlerini durdurmak zorunda kaldığını kaydetti.
HRW’nin Ortadoğu Direktörü Adam Coogle, Suriyelilerin zaten süregelen bir insani felâketle ve çöken bir ekonomiyle karşı karşıya olduklarını belirterek, “Türkiye’nin Suriye’nin kuzey ve kuzeydoğusunda yerleşim bölgelerine ve kritik altyapıya yönelik saldırıları sivillerin temel haklarını tehlikeye atmaya devam ediyor” dedi.
HRW’nin raporunda Kobani (Ayn el Arab), Kamışlı ve Derik (El Malikiye) kentleriyle Çil Axa (El Cevadiye) kasabasında yaşayan ve bombardımanlardan zarar gören altı sivil ile uluslararası yardım örgütleri çalışanlarının ifadelerine yer verildi.
NES Forum: En az 10 sivil öldü
Suriye’nin kuzeydoğusunda faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşlarını koordine eden NES Forum, Türkiye’nin hava saldırılarında şimdiye kadar en az 10 sivilin öldüğünü bildirirken Gazetecileri Koruma Komitesi (CPJ), ölenlerden birinin bombardıman sırasında Derik sakinleriyle röportaj yapan bir gazeteci olduğunu iddia etti.
HRW raporunda, Türkiye’nin hava saldırılarında şimdiye kadar bir Covid tedavi merkezi, bir okul, tahıl siloları, enerji santralleri, benzin istasyonları, petrol kuyuları ile siviller ve yardım kuruluşlarının yoğun olarak kullandığı bir yolun da isabet aldığını bildirdi.
Elektrik ve internet kesintileri
Bombardımanlarda enerji altyapısındaki hasar nedeniyle bölgede önemli kesintiler meydana geldiği, Derik’teki elektrik santrali yakınına 23 Kasım’da düzenlenen bombardıman sonrası elektrik ve internette önemli kesintiler yaşandığı belirtildi. NES Forum, 23-29 Kasım tarihleri arasında ciddi kesintiler yaşandığını, bazı hanelerde hâlâ elektrik ve internet bağlantısı bulunmadığını belirtti.
HRW’ye konuşan Kamışlılı bir kadın, bombardımanlar öncesinde günde 5 saat elektrik verildiğini, şimdi ise hiç elektrik olmadığını söyledi.
Petrol ve doğal gaz tesislerinin hedef alınmasının bölgede zaten var olan yakıt sıkıntısını daha da artırdığı, sivillerin yemek pişirmek ve ısınmak için gerekli gaz ve yakıtı karaborsa da bile bulmakta zorlandığı belirtildi.
“Dışarı çıkmaya korkuyoruz”
HRW’ye konuşan bölge sakinlerinin bazıları bombardımanlarında evlerinin kısmen zarar gördüğünü anlatırken El Cevadiye kasabasında yaşayan bir kişi, “Dışarı çıkmaya korkuyoruz. İşe gitmeye bile korkuyoruz. Bombardımanın ne zaman yeniden başlayacağını bilemiyoruz” ifadelerini kullandı.
Kobani yakınlarında yaşayan bir kişi ise “İnsanlar korku içinde yaşıyor. Genel bir panik ve terör havası var. İnsanlar işe, çocuklar okula gitmiyor. Biri 5, diğeri 7 yaşında iki kızım var. 20 Kasım sonrasında okula sadece bir gün gittiler. Okulları yakınındaki patlamaları duyunca ağlayarak eve koştular” diye konuştu.
“Türkiye sivilleri korumakla yükümlü”
HRW raporunda çatışmanın tüm taraflarının tabi olduğu uluslararası hukuki yükümlülüklere dikkat çekilerek tarafların sivilleri korumak ve sivil altyapıya hasarı en aza indirgemek zorunda oldukları hatırlatıldı. HRW, bir işgal durumunda Türkiye’nin savaştan kaçan ve korunmaya muhtaç durumdaki insanlara sınırlarını açması gerektiğini de vurguladı.
HRW Ortadoğu Direktörü Coogle, “Türkiye, askerî eylemlerinin Suriye’deki insani krizi ve insanların yerinden edilmesi krizini daha da derinleştirmemesini sağlayabilir ve sağlamalıdır. Türkiye’nin uluslararası müttefikleri hükümete, operasyonlarının Suriyelilerin temel haklarını tehlikeye atmamasını sağlaması yönünde baskı uygulamalıdır” diye konuştu.
/Kaynak: DW-Türkçe/