Diyarbakır’ın 12.500 yıllık tarihiyle ‘Medeniyetler Kenti’ olduğu tescillendi
Tarihi dokusuyla önemli bir merkez olan Diyarbakır’ın ‘Medeniyetler Kenti’ olduğu patent kurumu tarafından tescillendi.
Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası’nın (DTSO) başvurusu sonucu birçok medeniyete ev sahipliği yapmış olan Diyarbakır Türk Patent ve Marka Kurumu’nca “Medeniyetler Kenti” olarak tescillendi.
DTSO Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Kaya Diyarbakır’ın Medeniyetler Kenti olarak tescillenmesine ilişkin yaptığı açıklamada “Bağrında çağlar boyu yaşamış ve izlerini taşlara nakşetmiş 33 kavmin kültürel ve tarihsel değerleri ile kadim bir medeniyetler kenti olan Diyarbakır hinterlandı ile birlikte 12,500 yıllık geçmişi ile de önemli bir kenttir” ifadelerini kullandı.
Kaya açıklamasında “Adı Bereketli Hilal olarak literatüre giren yerleşik hayata ilk olarak kentimiz Çayönü sınırları içerisinde geçildiği, yabani buğday, mercimek ve baklagillerin yine ilk evcil hayvanların bu kent sınırları içerisinde kültüre alındığı bilimsel araştırmalar ile kanıtlanmıştır” diyerek konu hakkında şunları dile getirdi:
“Dolayısıyla Yukarı Mezopotamya coğrafyasının en köklü geçmişine sahip, yaşamın kesintisiz binlerce yıldan bu yana süredurduğu Diyarbakır; dinler, diller, kimlikler ve kültürlerin başkentidir.
Surları, camileri, medreseleri, kiliseleri, köprüleri ve daha birçok somut kültürel mirası ile UNESCO Kültürel Mirası Listesinde yer alan kentimiz Diyarbakır; şimdi de ‘Medeniyetler Kenti’ olarak tescillenmiş oldu.
‘Medeniyetler Kenti’ olarak tescillenmiş bir kent olarak, başta turizm sektörü olmak üzere, kentimiz ve coğrafyamızın sosyal, kültürel ve ekonomik gelişimine önemli bir kazanım sağlayacak olan bu tescil oldukça önemlidir. Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası olarak bu kentin bundan sonraki süreçte tanıtılması ve gelişimi için daha çok çaba sarf edeceğiz. Kentimize ve halkımıza hayırlı olsun.”
Diyarbakır’ın köklü tarihi 12.000 yıl önceye uzanıyor. Son yıllarda kentin Bismil ilçesinde yapılan arkeolojik çalışmalar sonucunda, M.Ö. 10.400-9250 yıllarında “KörtikTepe”de yerleşik hayata geçildiği ortaya çıkmıştır.
İlk yerleşiminden günümüze kadar bölgeyi egemenliği altına alan bütün krallıklar şehri farklı adlarla anmıştır.
Şehrin adı ilk olarak Asur hükümdarı Adad Nirari I (MÖ.1316-1281) ye ait bir kılıç kabzasında ‘Amidi’ veya ‘Amedi’ olarak geçmektedir. Bu adın kente ilk yerleşen Hurilerden (Subartu) kalma olduğu kabul edilmektedir.
Roma kaynaklarında da şehrin adı ‘Amid’ ve ‘Amida’ diye geçmektedir. Süryaniler ise şehri ‘Amid’, ‘Omid’, ‘Emit’ ve Amida diye anmaktadırlar.
Kürtçe ise günümüze kadar A-Med Medlere ait anlamında kullanılmaktadır. Kürtler Amed demektedir.
İslami dönemde şehir için kullanılan ‘Kara Amid’,’Kara Hamid’, ‘Diyar-ı Bekir’ isimleri Cumhuriyetle birlikte ‘Diyarbekir’ son olarak da ‘Diyarbakır’ şeklinde değiştirilmiştir.
“Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri Kültürel Peyzaj Alanı”, 2015 yılında Almanya’nın Bonn kentinde gerçekleşen 39. UNESCO Dünya Mirası Komitesi Toplantısı’nda, Türkiye’nin 14. miras alanı olarak UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne kaydedilmiştir.
/rûdaw/